Najsłynniejszym rycerzem Karola Wielkiego był jego siostrzeniec czyli hrabia Roland. Osłaniał on odwrót wojsk Karola Wielkiego i zginął w walce. Napisano o nim Pieśń o Rolandzie, którą czytali wszyscy w całej Europie. My dzisiaj jednak będziemy mówić o polskim rycerzu, który zginął w bardzo podobny sposób.
Najpierw powiedzmy sobie jednak jakie cechy musiał mieć prawdziwy rycerz?
1. Rycerz musiał być silny, aby unieść zbroję oraz broń
2. Musiał być odważny
3. Wierni danemu słowu
4. Zawsze walczył sprawiedliwie
5. Rycerze byli uprzejmi wobec kobiet
A jak byli ubrani rycerze i jaką mieli broń?
Rycerze pojawili się w średniowieczu, byli to żołnierze cali ubrani w zbroję. Siedzieli na koniach, które często też miały zbroję. Taki rycerz wyglądał trochę jak człowiek schowany w robocie.
A jaką broń mieli rycerze? Mieli oni miecz, włócznia (kopia), topór oraz sztylet zwany mizerykordią.
Polacy na rycerzy mówili “raciądz” bo w dawnym języku na walkę mówiło się “rać” [ratъ]. Od tej starej nazwy rycerza powstała nazwa miasta Raciąż.
Później jednak Polacy przejęli nazwę rycerzy od Niemców. Niemcy na rycerza mówili ritter. Po niemiecku ritter oznacza jeźdźca, a to słowo pochodzi od łacińskiego słowa “ride” czyli jazda. Czyli słowo rycerz powstało od słowa jeździec. Po francusku na rycerzy mówi się “chevalier”, a po hiszpańsku “caballero” i te słowa też oznaczają jeźdźca. Jak więc widzicie już sama nazwa świadczy o tym, że rycerze walczyli głównie konno. Czasami musieli jednak walczyć pieszo.
Co robili poza walką?
Jedną z ulubionych rozrywek rycerzy była gra w szachy. Ale dlaczego tak lubili tą grę?
Rycerze lubili uczciwą walkę. Np. gdy rycerz walczył mieczem, a jego przeciwnikowi miecz się złamał to rycerz dawał przeciwnikowi swój zapasowy miecz, aby walka była uczciwa. Właśnie dlatego rycerze lubili szachy. Każdy ma tyle samo pionków, nie można też robić niczego w ukryciu. Walka na szachownicy jest uczciwa i rycerska.
We Francji najsłynnieszym rycerzem był hrabia Roland o którym napisano “Pieśń o Rolandzie”. W Polsce jednak najsłynniejszym rycerzem był Zawisza Czarny.
Zawisza Czarny znał osobiście wielu królów. Pomagał królowi Węgier Zygmuntowi Luksemburskiemu w walce z Turkami. W tamtych czasach Turcja zagrażała całej Europie. Nie tylko Węgrom, ale także Polsce oraz innym krajom. W 1453 Turcy zdobyli Konstantynopol i w ten sposób upadło cesarstwo bizantyjskie. Turcy byli wtedy potęgą i tylko wspólnym wysiłkiem można było ich pokonać. Tak więc chociaż Zawisza Czarny był Polakiem pomagał królowi Węgier w walce z Turkami. Gdy jednak usłyszał o wojnie Polski z Zakonem Krzyżackim od razu przyjechał do Polski i brał udział w bitwie pod Grunwaldem. Bitwa ta miała miejsce w 1410 roku i niedługo nagramy osobny odcinek poświęcony tej bitwie. Niektórzy mówią, że to właśnie Zawisza Czarny uratował królewski sztandar podczas bitwy pod Grunwaldem. Jak by nie było Polacy zwyciężyli Krzyżaków.
Zawisza wiedział jednak, że największym zagrożeniem dla Polski i Węgier jest Turcja. Król Polski Władysław Jagiełło i król Węgier Zygmunt Luksemburski nie lubili się jednak. Co zrobił Zawisza Czarny?
Zawisza Czarny był świetnym negocjatorem oraz dyplomatą. Co to znaczy, to oznacza, że umiał pogodzić ludzi, którzy się pokłócili. Właśnie Zawisza Czarny doprowadził do zawarcia pokoju pomiędzy Zygmuntem Luksemburskim oraz Władysławem Jagiełłą.
Zawisza był w tym tak dobry, że Władysław Jagiełło wysłał go w 1414 na Sobór w Konstancji jako jednego z polskich posłów. Czym się zajmował Sobór?
Sobór w Konstancji był czymś w rodzaju dzisiejszej Organizacji Narodów Zjednoczonych. Dzisiaj gdy jakieś kraje się pokłócą to jadą do ONZ i tam dyskutują kto ma rację. W 15 wieku czymś takim był właśnie Sobór. Dyskutowano tam wiele rzeczy, ale jedną z nich była wojna Polski z Zakonem Krzyżackim. Krzyżacy przegrali wojnę, ale wszystkim opowiadali kłamstwa o Polakach. Zawisza Czarny pojechał na Sobór w Konstancji i udowodnił, że te kłamstwa nie były prawdziwe.
W 1415 roku wraz z Zygmuntem Luksemburskim podróżował do Aragonii w Hiszpanii i tam wygrał turniej rycerski.
W 1424 roku Władysław Jagiełło się ożenił po raz czwarty, a na koronację jego żony przyjechało wiele osób. Właśnie wtedy Zawisza Czarny zaprosił na ucztę trzech królów: króla Polski Władysława Jagiełłę, króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego oraz króla Danii Eryka Pomorskiego. Oprócz tych trzech królów na ucztę do Zawiszy przyszło jeszcze wiele książąt oraz innych dostojników.
W 1428 roku Zawisza Czarny ponownie pomagał królowi Węgier w walce z Turkami. Niestety król Węgier przegrał i musiał się wycofać. Zawisza Czarny osłaniał jego odwrót.
Król gdy już się przeprawił przez wodę posłał po Zawiszę łódź, ale on nie chciał zostawić swoich żołnierzy. Dlaczego nie uciekał? Jednym z powodów była odwaga, ale był też drugi powód.
Jak Zawisza coś obiecał to zawsze dotrzymywał swojego słowa.
Dlatego powstało przysłowie. Polegać jak na Zawiszy.
Zawisza Czarny miał czterech synów. Wielu jego potomków także było bardzo odważnych.
Hetman Koniecpolski (tak się nazywał, być może dlatego, że mieszkał na końcu Polski) oraz major Henryk Dobrzański, który miał przydomek Hubal.
Co zapamiętaliście? Rycerze byli odważni, zawsze dotrzymywali słowa, byli uprzejmi wobec kobiet. We Francji najsłynniejszym rycerzem był hrabia Roland, który osłaniał odwrót Karola Wielkiego i wtedy zginął. W Polsce najsłynniejszym rycerzem był Zawisza Czarny, który osłaniał odwrót króla Węgier i także zginął.
Zawisza Czarny był bardzo silny i wygrywał turnieje rycerskie, ale był też świetnym dyplomatą. Potrafił pogodzić króla Polski i króla Węgier.
Dzisiaj już nie ma rycerzy, ale dalej można dotrzymywać słowa jak Zawisza. Dalej też można być uprzejmym.
Niektórzy się dziwią i pytają dlaczego mężczyźni powinni otwierać drzwi przed kobietami. Przecież kobiety potrafią same otworzyć sobie drzwi. Takie zachowanie pochodzi właśnie z czasów, kiedy byli rycerze. W tamtych czasach drzwi były strasznie duże i ciężkie.
Rycerze ponieważ byli oni bardzo silni otwierali drzwi przed damami. Dzisiaj nie potrzeba już takiej siły aby otworzyć drzwi. Może to zrobić nawet dziecko, ale pozostał taki zwyczaj.

Pomysł na ten odcinek podsunęła nam pani Bernadeta, której bardzo dziękujemy za miłe słowa i podpowiedź tematu.
Zapraszam na naszą stronę oraz do grupy na Facebooku:
http://historiawgdzieci.pl
https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieci/