Procrastination bias to po polsku błąd poznawczy prokrastynacji. Słowo bias oznacza swego rodzaju skrzywienie. To tak jakbyśmy patrzyli na świat przez szkła, które go zniekształcają. Prokrastynacja czyli odkładanie spraw na później jest właśnie spowodowana takim zniekształceniem. Podejmujemy decyzje o tym aby odłożyć zadania, bo wewnętrznie wydaje nam się, że to słuszna decyzja. Właśnie na tym polega ten błąd poznawczy i to właśnie on prowadzi do błędnej decyzji, aby odłożyć zadanie.

W książce “Solving the Procrastination Puzzle” autor (Timothy A. Pychyl) przedstawia przykład: “Do rzeźnika przychodzi klient i widzi tabliczkę: Dziś regularne ceny, ale jutro wszystko za darmo. Klient więc odkłada zakup i przychodzi kolejnego dnia. Jednak właściciel sklepu wskazuje na tabliczkę: Dziś regularne ceny, ale jutro wszystko za darmo”. Jak to działa w praktyce?

Wyobraź sobie, że pracujesz na 3 zmiany i że do twoich obowiązków należy także sprzątanie. Pewnego dnia nie chce ci się sprzątać. Myślisz sobie, mój zmiennik też ma obowiązek sprzątać, a więc on posprząta. Oczywiście zmiennik będzie miał dwa razy więcej pracy bo będzie musiał posprzątać po sobie i po tobie. Możemy sobie wyobrazić sytuację, gdy każdy z trzech zmienników nie posprzątał, a kupa śmieci rośnie. Jak ten przykład ma się do naszej prokrastynacji?

My jesteśmy jak ten pracownik robiący na zmiany i zrzucający pracę na swoich zmienników. Jedyna różnica polega na tym, że to my jesteśmy tymi zamiennikami. Pracownik, który musi sprzątać po poprzednik zmianach czuje, że to niesprawiedliwe. Prawdopodobnie czujesz to samo. Ja poniedziałkowy nie zrobił nic i teraz ja wtorkowy mam dwa razy więcej pracy. Może zostawię to wszystko i zajmie się tym ja środowy.

Po pracy czeka nas odpoczynek. Ale to przyszłość, bo teraz muszę pracować. To tak jakby ktoś zaproponował ci 1000 zł teraz lub 1000 za tydzień. Oczywiste jest, że wolimy te pieniądze od razu. Z pracą i relaksem na pierwszy rzut oka jest podobnie. Relaks teraz wydaje nam się lepszy niż relaks po pracy. Zauważmy jednak, że z pieniędzmi często jest tak, że suma odebrana później jest większa. Cierpliwość popłaca. Możemy np. wydać teraz 1000 zł lub je odłożyć i po pewnym czasie mieć 1000 zł plus odsetki. Jak to się ma do prokrastynacji.

Relaks przed wykonaniem pracy i relaks po jej wykonaniu wydaje się taki sam. Jednak relaks przed to odpoczynek ze świadomością ile jeszcze trzeba zrobić. Gdy tymczasem relaks po wykonanej pracy to relaks z poczuciem dobrze spędzonego czasu i ze świadomością, że praca jest już wykonana. Oczywiście nie można tego zmierzyć, ale chyba zgodzicie się, że taki relaks gdy robota jest już wykonana jest lepszy. Może nawet dwa razy lepszy.

Podsumowując. Procrastination bias to błąd poznawczy polegający na prokrastynacji, która wynika z błędnej oceny rzeczywistości. Wydaje nam się, że odkładając pracę zyskujemy. Rzeczywiście zyskujemy, ale jednocześnie gromadzimy więcej pracy na później i ostatecznie za stres w przyszłości płacimy relaksem w teraźniejszości.

https://www.goodreads.com/book/show/18079767-solving-the-procrastination-puzzle
https://www.youtube.com/watch?v=6a7NdW4sFIU